ساییدگی مفاصل چیست -ساییدگی مفاصل شایع ترین علت درد و ناتوانی در افراد مسن وشایع ترین بیماری مفصلی است. در خانم ها ساییدگی مفاصل زانو و دست و در مردان ساییدگی مفصل لگن شایع تر است.
علایم ساییدگی مفاصل در خانم ها شایع تر است.
دیابت ، فشار خون بالا و افزایش اسیداوریك خون نیز باعث افزایش احتمال ساییدگی مفاصل می‌گردند. ساییدگی مفصلی معمولاً خود را با درد نشان می‌دهد كه با افزایش میزان ساییدگی، مقدار درد بیشتر می‌شود. سپس درد مفاصل باعث ضعف عضلانی و درد در عضلات مربوط به آن مفصل می‌شود. در صورت تقویت عضلات، این درد كاهش می‌یابد. برخی از بیماران از خشك بودن بدن و مفاصل بعد از بیدار شدن از خواب شكایت می‌كنند، اما معمولاً خشكی بدن كمتر از نیم ساعت طول می‌كشد.
درمان
1- وزن بدن باید كم شود این امر درد ناشی از ساییدگی مفاصل شما را کاهش می دهد .
2- استفاده از گرما باعث كاهش درد می‌شود. برای این كار می‌توان از كیسه آب گرم استفاده كرد. اگر استفاده از گرما ممنوعیت خاصی نداشته باشد، می توان از روش های زیر استفاده کرد:
الف) قرار دادن مفصل مبتلا به ساییدگی در آب گرم 40- 38 درجه سانتیگراد و ماساژ آرام آن .
ب) استفاده از دوش آب گرم.
ج) قرار دادن كیسه آب گرم درون یک حوله و استفاده از آن بر روی اندام مبتلا به ساییدگی مفاصل.
باید توجه كرد كه در برخی از بیماری ها استفاده از كیسه ی آب گرم بسیار مضر است و قبل از استفاده از آن حتما باید با پزشك مشورت كرد. همچنین کیسه آب گرم نباید بر روی اندام مبتلا به ساییدگی مفاصل قرار داده شود. از گذاشتن آن در زیر اندام یا خوابیدن بر روی آن نیز باید خودداری شود.
ورزش درمانی
7- انجام برنامه ورزشی و تقویت عضلات می‌تواند به اندازه داروهای ضد درد در درمان ساییدگی مفاصل مؤثر باشند. بی‌حركتی می‌تواند باعث بدتر بیماری گردد. انجام اشتباه حركات ورزشی باعث بدتر شدن علائم و درد می‌گردد. اگر انجام ورزش های درمانی باعث تشدید درد شد، به این معنی است كه باید مقدار فعالیت كمتر گردد و بطور تدریجی میزان فعالیت افزایش داده شود.
برخی ورزش های مفید در ساییدگی مفاصل :
الف) قدم زدن روزانه به مدت 30 دقیقه كه می‌توان آن را به( 3 برنامه ی10 دقیقه ای تبدیل كرد) یا قدم زدن به مدت 45 دقیقه، سه بار در هفته.
ب) شنا
ج) تقویت عضلات اندام پائینی بخصوص عضله چهار سر ران .
به عنوان مثال می توان دو دست را به یک صندلی تکیه داد و دو زانو را تا زاویه 30 درجه به آرامی خم کرد.سپس مجدداً به حالت اول برگشت و زانوها را صاف کرد. هرچه این حرکت آرام تر انجام شود نتیجه بهتری در درمان ساییدگی مفاصل احساس خواهید کرد .
ه) كشش عضلات منتهی مفصل
در صورتی كه درد ناشی از ساییدگی مفاصل زیاد است، استفاده از عصا یا واكر توصیه می‌شود. طول عصا باید مناسب باشد.
فیزیوتراپی
استفاده از تحریك الكتریكی در كاهش درد و تقویت عضلات :
معمولاً در كلینیك های فیزیوتراپی برای كاهش درد ناشی از ساییدگی مفاصل از دستگاه خاصی جهت تحریك الكتریكی استفاده می‌شود. در حال حاضر وسایل تحریك الكتریكی جهت استفاده در منزل ساخته شده كه به راحتی قابل استفاده بوده و باعث كمتر شدن درد ساییدگی مفاصل و كاهش نیاز به دارو می‌شود.
استفاده از باند كشی یا زانوبند می‌تواند تا حدودی در كاهش درد ساییدگی مفاصل مؤثر باشد.
پیشگیری
3- جهت پیشگیری از ساییدگی مفاصل ،از كفش مناسب استفاده شود.
4- از دو زانو و چهار زانو زدن و ایستادن طولانی مدت خودداری گردد زیرا باعث تشدید ساییدگی مفاصل می گردد.
5- از بالا و پائین رفتن از پله‌ها تا حد ممكن اجتناب شود.
6- به جای نشستن روی زمین، از صندلی استفاده شود.