چطور از ناشنوایی جلوگیری کنیم -ناراحتي شنوايي در کودکان، باعث مشکلات روحي، عاطفي و آموزشي آنان مي شود. به علاوه حرف زدن کودک نيز با مشکل روبه رو مي شود. به همين دليل، بيشتر کساني که ناشنوا هستند، ناگويا هم مي شوند. اگر دليل هايي را که ناشنوايي را به وجود مي آورند بشناسيد، بهتر مي توانيد از آن پيشگيري کنيد. اما اگر خداي نکرده، ناشنوايي به وجود آمد، بايد هر چه زودتر درمان شود. به اين ترتيب از ناراحتي هايي که از تشخيص دير ناشنوايي به وجود مي آيند، جلوگيري مي شود. اين ناراحتي ها عبارتند از: ناراحتي هاي گفتاري و رواني.
انواع و علل ناشنویی و پيشگيري از آن
الف) ناشنوايی هاي ارثي:
بيشتر اين ناشنوايي ها در اثر ازدواج فاميلي به وجود مي آيند. ممکن است يک فاميل آمادگي دچار شدن به ناشنوايي را به طور پنهان داشته باشد. اگر افراد اين فاميل با هم ازدواج کنند، اين آمادگي پنهان در عده اي از فرزندان آن ها آشکار مي شود. در نتيجه آن ها به ناشنوايي دچار مي شوند. پس بهتر است که ازدواج فاميلي به خصوص ميان خانواده هايي که سابقه ناشنوايي ارثي دارند ، انجام نشود . هم چنين خوب است که پيش از ازدواج با پزشک متخصص، مشورت شود.
ب) ناشنوايی در اثر عوامل دوران بارداري(مادرزادي)
۱. اثر داروها در بارداري: در دوران بارداري نبايد هيچ دارويي حتي گياهان سنتي را بدون سفارش پزشک مصرف کنيد. بعضي از داروها، روي گوش اثرهاي سمي دارند. اگر زن باردار اين داروها را مصرف کند، موجب ناشنوايي جنين مي شود. زنان باردار هنگام مراجعه به پزشک، بايد او را از باردار بودن خود آگاه کنند.
۲. بيماري هاي عفوني در دوران بارداري: اگر زن باردار به بيماري عفوني دچار شود، ممکن است اثرهاي بدي روي جنين بگذارد. يکي از اين اثرها، اشکال در گوش و ناشنوايي است. يکي از بيماري هاي عفوني خطرناک، سرخجه است. براي پيشگيري از مبتلا شدن به بيماري هاي عفوني زن باردار نبايد در جاهاي شلوغ و پرجمعيت رفت و آمد کند. هم چنين نبايد با افراد بيمار تماس داشته باشد. اگر با فرد بيمار تماس دارد، بايد دستکش بپوشد و دهان و بيني خود را با پارچه ببندد. زن باردار بايد قبل از تميز کردن گوشت، سبزي و ميوه نشسته دستکش بپوشد و يا پس از تميز کردن گوشت، سبزي و ميوه نشسته، دست هاي خود را با آب و صابون بشويد. به علاوه گوشت، تخم مرغ و شير را پيش از خوردن، خوب بپزد.
۳. کمبود يد در مادر باردار باعث عقب ماندگي ذهني و ناشنوايي نوزاد مي شود. يکي از دليل هاي آن نرسيدن يد کافي به بدن مادر و در نتيجه جنين اوست. پس به زنان باردار سفارش مي شود که از نمک هاي يددار استفاده کنند.
۴. در دوران بارداري بايد از تماس با اشعه عکس برداري خودداري کنند. تابش اشعه X با عکس برداري به خصوص در ۳ ماهه اول بارداري از علل معلوليت هايي مانند ناشنوايي است، پس بايستي هر مادر بارداري حتماً در مراجعه به پزشک، باردار بودن خود را به وي اطلاع داده و از تماس با اشعه يا عکس برداري خودداري کند.
۵. هر فشار يا ضربه غيرعادي به جمجمه نوزاد، هنگام زايمان، ممکن است باعث خونريزي گوش داخلي نوزاد شود. در اين صورت، کودک ناشنوا مي شود. به علاوه طولاني و سخت شدن زايمان، باعث نرسيدن اکسيژن کافي به بدن نوزاد مي شود. در نتيجه به اعصاب شنوايي آسيب مي رسد و ناشنوايي به وجود مي آيد. بنابراين بهتر است که زايمان زير نظر پزشک يا ماماي تحصيل کرده و با تجربه انجام شود.
ج) دليل هاي غيرمادرزادي ناشنوايي:
۱. چرک کردن گوش: اگر هر يک از قسمت هاي گوش چرک کند، شنوايي براي مدت کوتاهي، کم مي شود. اگر چرکي شدن گوش درمان نشود، ناشنوايي هميشگي مي شود. پس بنابراين، اگر کوچک ترين نشانه هاي بيماري گوش را ديديد، براي درمان به پزشک مراجعه کنيد.
نشانه هاي بيماري گوش عبارتند از: درد بيرون يا درون گوش، خروج چرک از گوش، خارش شديد گوش، کم شدن قدرت شنوايي، احساس صداي وزوز در گوش و سرگيجه.
۳. عفوني شدن عضوهاي ديگر: گاهي بيماري هايي مثل مننژيت، اوريون، سرخک، آنفلوانزا و آبله مرغان موجب کم شنوايي يا ناشنوايي کودکان مي شود. پس بايد بيماري هاي کودکان را جدي بگيريد و به موقع به پزشک مراجعه کنيد. واکسيناسيون بر ضدبيماري ها نيز جلوي به وجود آمدن ناشنوايي را مي گيرد. هم چنين استفاده از شيرمادر تا دو سالگي، مبتلا شدن کودک به عفونت را کم مي کند.
۴. زردي شديد نوزاد، باعث آسيب رسيدن به مغز مي شود. در نتيجه نوزاد به عقب ماندگي ذهني، فلج و ناشنوايي دچار مي شود. براي همين بايد زردي نوزاد را جدي بگيريد. هيچ وقت با گياهان خانگي مثل خاکشير و ترنجبين، درمان اين بيماري را عقب نيندازيد، بلکه اگر کمترين نشانه اي از زردي در نوزاد، ديده شد به پزشک مراجعه کنيد.
۵. گاهي برخورد جسم نوک تيز يا تراشه هاي فلزي داغ با گوش موجب سوراخ شدن يا پاره شدن پرده گوش مي شود. هم چنين بوسيدن و مکيدن گوش، شيرجه رفتن ناگهاني در آب، سيلي زدن به گوش، انفجار يا فرود سريع هواپيما مي تواند موجب پارگي پرده گوش شوند.
۶. هر صدايي که از اندازه معمولي بيشتر باشد، موجب آسب به گوش مي شود. براي جلوگيري از آسيب به پرده گوش بايد از ماندن در مکان پر سروصدا خودداري کرد. هم چنين کارگران بايد در کارخانه هايي که سر و صداي دستگاه هاي آن بسيار زياد است، از گوشي هاي مخصوص استفاده کنند.
۷. گاهي بيماري کم کاري تيروئيد باعث ناشنوايي مي شود. اگر متوجه نشانه هاي کم کاري تيروئيد شديد، بايد به پزشک مراجعه کنيد تا به کم شنوايي دچار نشويد.