اثر تغذیه مناسب در کودکان –
گاهي بعضي چيزهاي كوچك، چنان اثرات بزرگي در زندگي انسان بر جاي مي‌گذارند كه تصورش هم مشكل است. خيلي از ما ديده ايم كساني را كه بر اثر غفلت از يك امر جزئي، دچار مشكلاتي شده‌اند كه جبران‌ناپذير بوده و حتي گاهي اوقات، مسير زندگي‌شان را تغيير داده است. تغذيه دانش‌آموزان، از جمله اين موارد است. متخصصان تغذيه مي‌گويند چه بسا تغذيه نادرست، كودكان مستعد بسياري را در جريان تحصيل با محروميت مواجه كرده است. اينكه بچه‌ها بايد حتماً پيش از رفتن به مدرسه صبحانه بخورند، ميان وعده‌هاي متناسب با شرايط بدني‌شان داشته باشند و در نهايت روند غذايي سالمي را تجربه كنند، موضوعي نيست كه مردم از آن بي‌‌خبر باشند. به يُمن اطلاع‌رساني‌هاي سال‌هاي اخير، امروز بسياري از مردم از اين مسائل تا حدودي آگاهند، اما نكته اينجاست كه اين آگاهي تا چه حد به عمل منجر مي‌شود؟
در واقع دانستن محدود در اين مقولات چندان موثر نيست؛ عمق اطلاعات والدين در اين زمينه بايد افزايش يابد. واقعيت اين است كه هنوز هم بسياري از مردم، كودكانشان را بدون صبحانه به مدرسه مي‌فرستند و هيچ برنامه‌اي براي ميان‌وعده غذايي آنها ندارند. بيشترين همتي كه اين عده از خانواده‌ها براي تغذيه فرزندان‌شان به خرج مي‌دهند، اين است كه پولي در اختيارشان قرار دهند تا آنها از تنقلاتي كه معلوم نيست از چه موادي تهيه شده، خريداري و مصرف كنند. يكي از عادات نامناسب غذايي در خانواده‌ها كه بر سلامت بچه‌ها تأثيرات نامطلوبي دارد، عادت به مصرف نوشابه، به‌ويژه نوشابه‌هاي شيرين گازدار است. از نظر متخصصان تغذيه، اين نوشابه‌ها، علاوه بر زيان‌هاي مستقيمي كه دارند، باعث جلوگيري از مصرف شير و آبميوه در كودكان و نوجوانان مي‌شوند كه براي سلامت آنها بسيار مهم‌اند.
نكته مهم ديگر در تغذيه كودكان و نوجوانان، رعايت برنامه زمان‌بندي براي خوردن وعده‌‌ها و ميان‌وعده‌هاست. نامنظم خوردن يا دائم مشغول خوردن چيزي بودن، عادتي است كه مشكلات جسمي بسياري را براي همه گروه‌هاي سني، به‌ويژه كودكان و نوجوانان ايجاد مي‌كند. يكي ديگر از عادات بد غذايي در كودكان و نوجوانان، مصرف قندهاي ساده است. انواع و اقسام شكلات‌ها و نوشابه‌ها، با وجود آنكه از مضرات آنها بسيار صحبت شده، در بين كودكان و نوجوانان طرفداران زيادي دارند. نتيجه مصرف قندهاي ساده، چيزي جز چاقي نيست كه بستر اصلي ابتلاء بچه‌ها به ديابت نوع 2 و نيز بيماري‌هاي قلبي است.
چاقي البته از طريق كم تحركي و تماشاي افراطي تلويزيون و بازي‌هاي كامپيوتري هم تشديد مي‌شود. كودكي كه چند ساعت از روز خود را پاي تلويزيون يا كامپيوتر مي‌گذراند و همزمان از شكلات‌ها و نوشابه‌ها هم استفاده مي‌كند، بي‌ترديد، مساعدترين شرايط را براي ابتلا به بيماري ديابت و بيماري‌هاي قلبي براي خود ايجاد مي‌كند. خانواده‌اي كه در استفاده از غذاهاي طبخ شده و غذاهاي پر روغن و چرب افراط مي‌كند، خانواده‌اي كه با غذاهاي بخارپز و آبپز بيگانه است، چگونه مي‌تواند تغذيه سالمي براي كودك خود فراهم كند؟ اين عادات غذايي، بخاطر بچه‌ها هم كه شده بايد در سطح خانواده تغيير يابد و گرايش به غذاهاي كم‌چرب، بخارپز، مواد غذايي حاوي مقدار كمتري قندهاي ساده و مواد غذايي كمتر سرخ‌شده افزايش يابد. اما يك نكته ظريف در زمينه‌ي تغذيه كودكان اين است كه اشتهاي آنها، به شدت تحت تأثير استرس وارده به ايشان قرار دارد. همه مي‌دانيم كه مشاجرات خانوادگي استرس كودكان و نوجوانان را افزايش داده و اشتهاي آنها را كاهش مي‌دهد. اما در پايان اين مطلب اجازه مي‌‌خواهم چند كلمه‌اي درباره ارزش صبحانه براي كودكان و نوجوانان بگويم: آخرين دستاوردهاي علمي نشان داده است كه صبحانه به دليل افزايش سوخت و ساز بدن در هنگام صبح، براي كودكان و نوجوانان اهميت فراوان دارد. تحقيقات نشان داده‌اند كه خوردن صبحانه باعث افزايش قدرت يادگيري و ايجاد تمركز بيشتر در كودكان مي‌شود. بررسي‌هاي متخصصان تغذيه حاكي از آن است كودكاني كه 30 دقيقه قبل از آغاز كلاس صبحانه خورده‌اند، تمركز بهتر و نمرات بالاتري دارند. از طرف ديگر كودكاني كه عادت به خوردن صبحانه ندارند، دچار اختلالاتي مانند سرگيجه و تهوع در طول روز مي‌شوند كه نتيجه مستقيم آن، در روند آموزش آنها، افت تحصيلي، نمرات پايين و كاهش انگيزه درس خواندن است كه سرنوشت آينده آنها را كاملاً تغيير خواهد داد. اميد كه والدين عزيز به اين مهم توجه عملي بيشتري مبذول دارند.