فراموشی تجزیه ای چیست

ناتوانی در به خاطرآوردن اطلاعات ،معمولاً مربوط به رویدادهای تروماتیك و استرس آمیزمی باشد(كاپلان ،۱۹۳۳).

ناتوانی در به خاطر آوردن جزئیات و تجربیات شخصی مهمی كه معمولاًبا رویدادهای آسیب زا یا خیلی استرس زایی ارتباط دارد(هالجین،۲۰۰۳ ).

در فراموشی تجزیه ای یا یادزدودگی تجزیه ای (Dissociative amnesia) که قبلا یادزدودگی روان زاد خوانده می شد، فرد قادر نیست جزئیات و تجربیات شخصی مهمی را که معمولا با رویدادهای آسیب زا یا خیلی استرس زایی ارتباط دارند، به یاد آورد.

این ناتوانی در یادآوری را نمی توان به کژکاری مرتبط با آسیب مغزی یا داروها نسبت داد، و با فراموشی عادی نیز قابل توجیه نیست. افراد مبتلا به یادزدودگی تجزیه ای معمولا از شکاف یا یک رشته شکافهایی در حافظه ی مربوط به رویدادهای ناراحت کننده ی گذشته یا قسمتهایی از زندگی شان خبر می دهند. یادزدودگی تجزیه ای نادر است، با این حال شایع ترین نوع اختلال تجزیه ای است. این اختلال بعد از دو جنگ جهانی مقدار زیادی توجه را به خود جلب کرد. در این جنگها، خیلی از افراد مبتلا به آسیب مرتبط با جنگ، دچار یادزدودگی شدند.

فراموشی تجزیه ای :

ناتوانی در به خاطرآوردن اطلاعات ،معمولاً مربوط به رویدادهای تروماتیك و استرس آمیزمی باشد(كاپلان ،۱۹۳۳).

انواع یاد زدودگی

چهار نوع یاد زدودگی تجزیه ای وجود دارد که هرکدام با ماهیت از دست دادن حافظه ی فرد ارتباط دارد.

در یادزدودگی موضعی که شایع ترین نوع است، فرد تمام رویدادهایی را که در فاصله ی زمانی مشخصی اتفاق افتاده اند، فراموش می کند. معمولا این فاصله فورا بعد از رویداد ناراحت کننده ای، مانند تصادف اتومبیل، آتش سوزی یا بلایای طبیعی است.

در یاد زدودگی گزینشی، فرد نمی تواند برخی، اما نه همه جزئیات رویدادهایی را که در دوره ی زمانی خاصی اتفاق افتاده اند به یاد آورد. بازمانده ی یک آتش سوزی ممکن است حرکت آمبولانس به سمت بیمارستان را به یاد آورد، ولی نجات یافتن از خانه ی مشتعل را به یاد نمی آورد.

یاد زدودگی فراگیر نشانگانی است که به موجب آن فرد نمی تواند هیچ چیزی را از زندگی اش به یاد آورد.

یاد زدودگی پیوسته عبارت است از ناتوانی در یادآوری رویدادها از تاریخ به خصوصی تا زمان حال. برای مثال سرباز از جنگ برگشته ای، دوران کودکی و نوجوانی خود را تا زمانی که وارد خدمت نظام شده است به یاد می آورد، اما هرچیزی را که بعد از اولین سفر او به ماموریت جنگی اتفاق افتاده است، به یاد ندارد.

تشخیص دقیق یاد زدودگی

تشخیص یادزدودگی تجزیه ای برای متخصصان بالینی خیلی دشوار است، زیرا از دست دادن حافظه علتهای متعددی دارد. برای مثال یادزدودگی می تواند توسط کژکاری جسمانی ناشی از صدمه ی مغزی، سوء مصرف مواد روان گردان، یا صرع ایجاد شود. و یا اینکه اختلالهای روانی دیگری نشانه هایی دارند که می توانند باعث شوند فرد یادزدوده به نظر برسد. برای مثال یک فرد کاتاتونیک که ارتباط برقرار نمی کند، ممکن است یادزدوده برداشت شود. البته وقتی از فرد سوال شود امکان فراخواندن برخی اطلاعات درباره ی گذشته ی او وجود دارد.

گاهی مانند سایر اختلالهای تجزیه ای، ممکن است فرد برای کسب منافع یا امتیازات خاصی، نشانه های یاد زدودگی را وانمود کند. برای مثال مردی که مرتکب جرم مهمی شده است امکان دارد مدعی شود که از وقوع ان هیچ چیزی به یاد نمی اورد و حتی نمی داند که او کیست. مانند مساله خاطرات سرکوب شده، وقتی چنین مواردی به دادگاه کشیده می شوند اشارات قانونی وجود دارد. زمانی که متهمان موارد جنایی ادعا می کنند که در مورد رویدادهای پیرامون جنایت اظهار شده یادزدودگی تجزیه ای دارند، هیئت منصفه به آنها مشکوک می شود.

وضعیت مربوطی، نوزادکشی را شامل می شود که طی آن مادری فرزند نوزاد خود را در روز تولدش می کشد. بعد از بررسی ۱۶ زن متهم به قتل، معلوم شد که تقریبا همه ی انها نشانه های مسخ شخصیت و سایر نشانه های تجزیه ی داشتند. متخصصان بالینی به طور فزاینده ای در مورد نیاز به تشخیص دادن دقیق این اختلالها و همین طور پیش بینی کردن اینکه چه کسی در معرض خطر این گونه جنایتها قرار دارد حساس شده اند.

ویژگیهای تشخیصی یادزدودگی تجزیه ای
-افراد مبتلا به این اختلال یک یا چند رویداد را تجربه می کنند که در مدت وقوع آنها قادر نیستند اطلاعات شخصی مهم، معمولا از نوع آسیب زا یا استرس زا را به یاد آورند که کاملا از فراموشی معمولی فراتر است.

-این اختلال در نتیجه ی اختلال روانی دیگر، مصرف مواد، یا بیماری جسمانی یا عصبی روی نمی دهد.

-نشانه های ناراحتی یا اختلال قابل ملاحظه ای را به وجود می اورند.

انواع فراموشی تجزیه ای :

۱- فراموشی موضعی: شایعترین نوع است فرد تمام رویدادهایی را كه در فاصله زمانی مشخصی اتفاق افتاده اند ، فراموش می كند(هالجین، ۲۰۰۳).

۲- فراموشی انتخابی : در این نوع فراموشی ، شخص قسمتی ازحوادث را فراموش می كند(آزاد، ۱۳۷۸).

۳- فراموشی فراگیر (تعمیم یافته ): در این نوع فراموشی فرد نمی تواند هیچ چیزی از زندگی اش را به یاد آورد(هالجین،۲۰۰۳).

۴- فراموشی پیوسته (دوام دار): عبارت از ناتوانی در یادآوری رویدادها از تاریخ به خصوصی تا زمان حال(هالجین ، ۲۰۰۳).

همه گیری شناسی فراموشی تجزیه ای:
فراموشی تجزیه ای شایعترین اختلال تجزیه ای است ، تصور می شود كه فراموشی تجزیه ای درزن ها بیشتراز مردها ودرجوان ها بیشتر ازافراد سالمند مشاهده می شود . این اختلال معمولاًبا رخدادهای استرس آمیز وتروماتیك رابطه دارد ، میزان بروز آن احتمالاً در زمان جنگ و سوانح طبیعی افزایش می یابد( كاپلان ،۱۹۳۳).

ملاكهای تشخیصی DSM-IV-TR برای فراموشی تجزیه ای :

(Aاختلال بارز، یك یا چند دوره ناتوانی ناگهانی برای بخاطر آوردن اطلاعات مهم شخصی ، معمولاً با ماهیتی استرس آمیز یا تروماتیك، است كه وسعت آن فراتر از آن است كه با فراموش كاری عادی توجیه شود.

B) اختلال منحصراً در جریان اختلال هویت تجزیه ای ، فرار تجزیه ای ،اختلال استرس پس از سانحه ، اختلال استرس حاد یا اختلال جسمانی كردن نبوده و حاصل تأ ثیر فیزیولوژیك مستقیم یك ماده (مثل داروی نسخه شده یا مورد سوء مصرف ) یا یك اختلال عصبی ، طبی دیگر ( مثل آمنزی ناشی از ضربه مغزی )نمی باشد .

(Cعلائم ناراحتی قابل ملاحظه بالینی یا تخریب عملكرد اجتماعی ، شغلی یا سایر زمینه های مهم ایجاد می كند (كاپلان ، ۱۹۳۳).

ویژگیهای بالینی فراموشی تجزیه ای :

سابقه معمولاً نشان می دهد كه حادثه هیجانی زمینه ساز با بار هیجانی دردناك و تعارض روانشناختی وجود داشته است .
ابراز تخیلی یا واقعی یك تكانه ( جنسی یا پرخاشگرانه )كه بیمار توان مدارا با آن را ندارد به عنوان عامل تسریع كننده عمل می كند.
افسردگی و اضطراب عوامل زمینه ساز هستند و معمولاً در معاینه وضعیت روانی بیمار وجود دارند.
فراموشی ممكن است نفع اولیه و ثانوی در برداشته باشد(كاپلان،۱۹۳۳)

سیر و پیش آگهی فراموشی تجزیه ای :

علائم فراموشی تجزیه ای معمولاًناگهانی از بین می رود ، بهبود معمولاً كامل و عود آن نیز در موارد معدود روی می دهد . بعضی موارد، بخصوص اگر نفع ثانوی مهمی در كار باشد ، ممكن است طولانی گردد. بازگرداندن خاطرات به هشیاری بهتر است ، هر چند سریع صورت بگیرد ، در غیر این صورت ، خاطرات واپس زده ممكن است هسته ای در ناخودآگاه به وجود آورده و منبعی برای دوره های فراموشی بعدی گردد.

درمان فراموشی تجزیه ای :

– مصاحبه

-استفاده از باربیتورات ها

– روان درمانی

– هیپنوتیزم

پزشک تو

فراموشی تجزیه ای :

انواع یاد زدودگی

تشخیص دقیق یاد زدودگی

نظر دهید

لغو پاسخ