خاصیت گل محمدی چیست –
نام فارسی: رز محمدی (گل محمدی- گل گلاب)
نام علمی: Rosa Damascena
نام رایج: Damask rose
خانواده: Rosaceae (رز)
عمر: گیاه دائمی
این گیاه جزء خانواده رز می باشد و نام ایرانی آن گل محمدی است. بحث های زیادی بر سر خاستگاه گل محمدی وجود دارد اما به طور کلی، باور بر این است که خاستگاه اولیه این گیاه ایران است. این گیاه، درختچه ی پرپشتی است که ارتفاع آن، ۹۰ تا ۱۸۰ سانتی متر است و ساقه های زیاد و پرتیغی دارد. این گیاه گل های درشت و زیبایی دارد که رنگ آنها از قرمز روشن تا سفید متغیر است. این گل ها بوی بهشتی و ۳۰ تا ۴۰ گلبرگ دارند. گل محمدی، از لحاظ تجاری، برای ساخت عطر و اسانس استفاده می شود و از طریق تقطیر آن، اسانس های مختلف و گلاب تولید می شود. تولید گلاب به روش فعلی با قدمتی هزار ساله به شیخ الرئیس ابوعلی سینا حکیم بزرگ ایرانی منسوب است.
از گل و دانه های خشک شده آن در آشپزی، مکمل های درمانی، چای های گیاهی و مصارف تزئینی استفاده می شود. گل محمدی مصارف دارویی نیز دارد و مطالعات مختلفی در مورد خواص و فواید قسمت های مختلف آن شامل گل، گلبرگ و میوه (دانه) آن صورت گرفته است. این گیاه حاوی ترکیباتی همچون ترپن، گلیکوزید، فلاونوئید، آنتوسیانین، کربوکسیلیک اسید، مرسین، ویتامین C، کامپفرول، کورستین و ژرانیول است. این گیاه منبع غنی از ترکیبات فنلی همچون اوژنول و گرانوئیل است. این ترکیبات تأثیرات مختلف و وسیعی بر بدن می گذارند و به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند و رادیکال های آزاد را مهار می سازند و دارای خواص ضد سرطانی، ضدالتهابی، ضد جهش ژنتیکی و ضد افسردگی هستند. این ترکیبات فنلی دارای خواص ضدصرعی نیز هستند. فلانوئیدها و ترپن های موجود در گل این گیاه، برای درمان افسردگی مفید است و به عملکرد قلبی و عروقی نیز کمک می کند. اسیدهای چرب اشباع نشده موجود در عصاره این گیاه به رشد دندریت ها عصبی کمک می کند. تحقیقات نشان داده است که گل محمدی ضدHIV، آرام بخش و خواب آور است و دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد سرفه، ضد انقباض و تشنج و ضد یبوست نیز می باشد.
مردم ایران از گلاب برای درمان بسیاری از بیماری های نقاط مختلف بدن استفاده می کنند: پوست، قلب، کبد، گوارش، بیماری های زنان، بی اشتهایی، تنفس، چشم ها، دهان، کبودی، بریدگی و جراحات، عروق، مفاصل، سردرد، بیماری های عفونی و اعصاب استفاده می کنند.
مصارف سنتی گل محمدی
گل محمدی تقویت کننده قلب است. استفاده از ان موجب کاهش التهاب می شود و به همین دلیل، می توان برای تسکین دردهای مفصلی، به خصوص گردن، از آن استفاده کرد. از آن در مواردی همچون درد شکم و قفسه سینه، خونریزی دوران قاعدگی و مشکلات گوارشی استفاده می شود. این گیاه دارای خواض قابضی است و به همین جهت، برای درمان چشم و پلک ها و مرهمی برای زخم ها استفاده می شود. گل های خشک شده آن برای کاهش خونریزی های شدید قاعدگی، هماتمز (استفراغ خونی) و دیگر انواع خونریزی مفید هستند. مصرف شبانه مقدار کمی از آن به دفع مدفوع منظم و درمان یبوست کمک می کند.
قبایل سرخپوست آمریکای شمالی از جوشانده ریشه این گیاه برای درمان سرفه کودکان استفاده می کردند. از گل محمدی در طب چینی نیز استفاده می شده است؛ گل محمدی حرارت کبد را از بین می برد و به تحریک انرژی های راکد کمک می کند. ابن سینا از ماساژ روغن گل محمدی برای درمان بیماری های قلبی استفاده می کرد.
موارد استفاده
آروماتراپی و استفاده موضعی از روغن های فرار گل محمدی بر روی پوست، آرام بخش است و حال شما را خوب می کند. به دلیل عطر فوق العاده و خواص درمانی گل محمدی، از آن در محصولات زیبایی و مراقبت از پوست نیز استفاده می شود. گل محمدی یک مرطوب کننده طبیعی است و به آب رسانی پوست های خشک، آسیب دیده یا پیر کمک می کند. آزمایش ها نشان می دهد که روغن های فرار گل محمدی دارای خواص طبیعی و قوی آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی هستند. گل محمدی به برطرف کردن مشکلات مربوط به گردش خون و مشکلات قلبی و عروقی کمک می کند و به همین دلیل، موجب تسکین مشکلات قلبی همچون تپش قلب می شود؛ این مشکل به طور خاص در خانم ها و پیش از دوران قاعدگی و به دنبال تغییرات هورمونی آنها رخ می دهد و گل محمدی به متعادل کردن دستگاه درون ریز بدن آنها کمک خواهد کرد. از خواص درمانی گل محمدی برای تسکین حساسیت پستان خانم ها در دوران قاعدگی و کاهش التهاب، به خصوص در ناحیه گردن، نیز استفاده می شود. از گلاب نیز به صورت خوردنی و به عنوان جایگزین هورمونی برای بازگرداندن تعادل هورمونی بدن استفاده می شود. تحقیقات نشان داده اند که گلاب به درمان افسردگی، اضطراب یا التیام دل شکستگی یا داغداری ( استفاده از گلاب در مراسم های سوگواری) کمک می کند. گل محمدی دارای خواص ضددیابت و ضدپیری نیز می باشد.
گل محمدی در ایران معمولاً در مناطق مرتفع و خشک کشت می گردد (ارتفاعات بین 2 تا 3 هزار متر از سطح دریا) و استانهای اصفهان (کاشان)، کرمان، کرمانشاه، فارس و آذربایجان شرقی از تولیدکنندگان اصلی گل محمدی در کشور می باشند. تولید یک لیتر اسانس گل محمدی نیازمند استفاده از چهار تن گلبرگ است و به همین دلیل محصولی بسیار گرانبهاست.