اکوی قلب یا اکوکاردیوگرافی چیست –
اکوی قلب (اکوکاردیوگرافی) یک روش گسترده و غیر تهاجمی است که در آن با استفاده از امواج صوتی بی ضرر برای انسان تصویر اجزاء قلب و میزان سرعت جریان خون تعیین می‌شود. با استفاده از این روش می‌توان نمای دقیقی از دیواره‌های قلبی ، دریچه‌ها و ابتدای سرخرگهای بزرگ را بدست آورد. غیر تهاجمی بودن این آزمون از امتیازهای خاص آن به شمار می‌رود
اکوکاردیوگرافی بر اساس هدایت امواج صوتی با فرکانس بالا به قلب ودریافت پژواک آن توسط گیرنده خاصی می باشد. امواج صوتی ساده برای تصویر برداری مورد استفاده قرار می‌گیرند و هیچگونه اشعه یا موج خطرناکی به فرد انتقال پیدا نمی‌کند.
در اکوکاردیوگرافی داپلر می توان سرعت خونی که بین حفرات قلبی و در شریان های بزرگ جریان دارد را نیز مشخص کرد. به این صورت که بر اساس تفاوت انعکاس صوت از گلبول های قرمزی که به سمت پروب می آیند و آن هایی که از پروب دور می شوند، شکل هایی ترسیم می شود.
همچنین برای بهتر شدن وضوح تصویر در اکوی داپلر رنگی جریان خون با رنگ های مختلفی نمایش داده می شوند، مثلا خونی که به پروب نزدیک می شود به رنگ قرمز و خونی که دور می شود به رنگ آبی نمایش داده می شود.
بیماران دچار ناهنجاری های مادرزادی قلب عموما دچار تنگی یا گشادی دریچه های قلبی یا عبور خون از سوراخ های نا به جای داخل قلب هستند که در اکوکاردیوگرافی همه این اشکالات به خوبی قابل رویت است.
بیماری های دریچه ای که در دوران بزرگسالی ایجاد می شود مثل؛ تنگی دریچه آئورت یا نارسایی دریچه میترال نیز به خوبی با اکوکاردیوگرافی قابل بررسی است.
علاوه بر این در بیماران دچار نارسایی قلبی، میزان ضعف در حرکت دیواره بطن با شدت نارسایی ارتباط مستقیم دارد که به وسیله اکوکاردیوگرافی تشخیص داده می شود.
در اکوکاردیوگرافی معمولی، پروب که همان وسیله ارسال امواج صوتی است روی قفسه سینه با فشار ملایمی قرار داده می شود و به هیچ عنوان آزاری برای بیمار ایجاد نمی کند.
در سال های اخیر برای بررسی دقیق تر قلب، پروب هایی طراحی شده اند که به وسیله آندوسکوپ وارد مری شده و از فاصله نزدیک تری می توان به بررسی ساختمان های قلبی به خصوص دریچه میترال و دهلیز چپ پرداخت.
باید دانست که اکوکاردیوگرافی و تست ورزش به صورت غیر مستقیم، باز بودن رگ های کرونری قلب را مورد بررسی قرار می دهند و در هیچ یک از این دو، رگ ها به طور دقیق دیده نمی شوند.
برای تشخیص دقیق تنگی رگ های کرونری بایستی از روش آنژیوگرافی که تصویربرداری از رگ های قلب است، استفاده کرد.
این روش بر خلاف اکوکاردیوگرافی نیاز به تجهیزات و فضای خاص دارد
در اکوی دو بعدی تصویر دقیقی از آناتومی قلب ایجاد می‌شود و در این نوع اکوکاریوگرافی بیشتر برای اندازه‌گیری اندازه قلب و اجزا و میزان کارایی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از سوی دیگر قدرت عضلانی قلب و بویژه توانایی بطن چپ در بیرون راندن خون از قلب توسط اکوی قلبی قابل ارزیابی می‌باشد.
در اکو داپلر رنگی ، تصاویر رنگی (قرمز و آبی) ایجاد می‌شودکه روش دقیقی در ارزیابی ناهنجاریهای مادرزادی قلبی و اختلالات دریچه‌ای( تنگی ویا گشادی) می باشد.
اکوکاردیوگرافی از طریق مری: برای تشخیص دقیق مشکلات قلبی بعضی مواقع اکوکاردیوگرافی از طریق مری انجام می‌شود که با توجه به مجاورت مری و قلب تصاویر شفافی از قلب بدست می‌آید که بخصوص در تشخیص اختلالات آئورت ، اختلال عملکرد دریچه‌های مصنوعی ، توده‌های دهلیز چپ و … مفید است.
امکان تصویربرداری دو بعدی و داپلر قلب از طریق مری با بلع یک گاستروسکوپ دارای کریستال فراصوت در نوک آن توسط بیمار امکان‌پذیر می‌شود.
برخی مخفف های شایع مورد استفاده در جواب اکو قلب:
LVEF = کسر تخلیه‌اى بطن چپ: میزان خون خارج شده از بطن چپ در هر ضربه.
نرمال در حد ۵۵% به بالا است. مقادیر کمتر از ۴۵% نیاز به توجه ویژه دارد.
EF = کسر تخلیه‌اى: معمولا همان LVEF مد نظر است
MR= نارسایی دریچه میترال. معمولا با بصورت یک (+)تا ۴ (+)(+ و ++ = خفیف، +++= متوسط و + ۴= شدید) و یا با شدت خفیف=Mild ، متوسط = moderat و شدید= severe نشان داده می شود.
MS = تنگی دریچه میترال .معمولا با شدت خفیف=Mild ، متوسط = moderat و شدید= severe بیان می شود.
AR = نارسایی دریچه ائورت : معمولا با بصورت یک (+)تا ۴ (+)(+ و ++ = خفیف، +++= متوسط و + ۴= شدید) و یا با شدت خفیف=Mild ، متوسط = moderat و شدید= severe نشان داده می شود.
AS= تنگی دریچه ائورت: با شدت خفیف=Mild ، متوسط = moderat و شدید= severe نشان داده می شود.
TR: khvshdd دریچه تریکوسپید.
PAP= فشار پولمونر (ریوی)
RWMA= اختلال حرکت دیواره ای: ناشی از سکته قلبی قبلی یا ایسکمی قلبی است.
LVH= هیپرتروفی عظله قلبی. ناشی از لضافه بار فشاری مثا فشار خون یا ناشی از نارسایی هیپرتروفیک قلبی می تواند باشد.
CHF = نارسائى احتقانى قلب؛
CAD = بیمارى شریان کرونر؛