حمله ايسكمیک گذرا چيست

حمله ايسكمیک گذرا چيست – علت يك حمله ايسكمیک گذرا چيست؟لخته خوني كه منجر به حمله ايسكمیک گذرا ميشود از كجا مي آيد؟چرا لخته خون در رگ يا قلب شكل مي گيرد؟علائم حمله ايسكمیک گذرا چيست؟حمله ايسكمیک گذرا تا چه حد رايج است؟ بعد از يك حمله ايسكمیک گذرا چه آزمايشاتي رايج هستند؟ اگر حمله ايسكمي گذرا داشتيد درمان آن چيست؟ مطالبی هستند که در این بخش از پایگاه پزشک تو می خوانید.

حمله ايسكمیک گذرا چيست؟

يك حمله ايسكميك گذرا (TIA) مجموعه اي از علائم است كه مدت كوتاهي طول مي كشد و به خاطر نرسيدن موقت خون به مغز به وجود مي آيد. گاهي سكته خفيف ناميده ميشود. با اين وجود، علائم آن بر خلاف سكته مدت كوتاهي باقي مانده و زود از بين مي رود. اين يعني شما كاملا بهبود مي يابيد و به حالت معمولي برمي گرديد. (كلمه ايسكميك به معناي كاهش عرضه خون و اكسيژن به بخشي از بدن است)

علت يك حمله ايسكمیک گذرا چيست؟

در اغلب موارد، TIA به خاطر يك لخته كوچك خون كه در يك رگ كوچك خون (سرخرگ) مغز گير كرده باشد به وجود مي آيد. اين لخته مانع از جريان خون ميشود و به بخشي از مغز خون نمي رسد. بخش آسيب ديده مغز فقط چند دقيقه بدون اكسيژن باقي مي ماند و سريع بهبود مي يابد. چون لخته يا سريعا متلاشي ميشود يا رگهاي خوني مجاور مي توانند اين نقص را جبران  كنند.

(TIA علل ديگري نيز دارد كه خيلي رايج نيستند كه عبارتند از: مشكل در لخته شدن خون، خون ريزي هاي جزئي در مغز، اختلالات خون مثل پلی سیتمی و كم‌خونی‌ سلول‌ داسی‌شكل‌ كه در مبتلايان خون بسيار رقيق است، تشنج يك شاهرگ كوچك در مغز و ديگر مشكلات مغز يا رگهاي خوني ان كه خيلي رايج نيستندو در اين صفحه وب ديگر به اين جزئيات پرداخته نشده است.)

لخته خوني كه منجر به حمله ايسكمیک گذرا ميشود از كجا مي آيد؟

محل رايج براي شكل گيري يك لخته خون كوچك در پلاك آتروم در شريان اصلي در گردن است. (آتروم در زير توضيح داده شده است.) كاروتيد و شاريانهاي مهره اي سرخرگهاي اصلي در گردن هستند كه خون را به مغز مي رسانند. ممكن است يك لخته خون كوچك از آتروم يا يك بخش كوچكي از لخته خون جدا شود. سپس اين لخته در جريان خون به سمت مغز برده ميشود. سرخرگها تنگتر شده و لخته حركت مي كند تا زماني كه به جداره بچسبد. وقتي چسبيد سرخرگ را بسته و جلوي عرضه خون را مي گيرد.

در برخي از موارد لخته كوچكي در داخل قلب شكل ميگيرد و با جريان خون به مغز برده ميشود. شرايطي كه آریتمی فیبریلاسیون (AF) ناميده ميشود- كه توسط بسياري به صورت ضربان نامنظم قلب شناخته ميشود- مي تواند منجر به اين اتفاق شود. (به صفحه اي با عنوان آریتمی فیبریلاسیون براي اطلاعات بيشتر مراجعه نمائيد.)

احتمال دارد كه اين لخته كوچك خون بعد از چسبيدن به جداره سريعا تجزيه شود. بنابراين، در طول TIA آسيب دائمي وارد نميشود و علائم خيلي زود از بين مي روند.

سكته وقتي اتفاق مي افتد كه بخشي از بافتهاي مغز به خاطر فقدان اكسيژن مرده باشند(آسيب پايدار به مغز). اكسيژن براي زنده ماندن و كار كردن سلولها ضروري است. خون اكسيژن را از شش ها به بافتها (مثل مغز) منتقل مي كند. رايج ترين نوع سكته زماني اتفاق مي افتد كه لخته اي خون به صورت ناگهاني و كامل جلوي عرضه خون به مغز را بگيرد (سكته ايسكيميك). اين اتفاق در TIA نيز مي افتد با اين تفاوت كه در سكته انسداد دائمي است. (براي اطلاعات بيشتر به صفحه اي با عنوان “سكته مغزي” مراجعه نمائيد.)

چرا لخته خون در رگ يا قلب شكل مي گيرد؟
لخته خون مي تواند زماني شكل گيرد كه پلاكتها به لكه (پلاك) آتروم بچسبند.

پلاكتها ذرات كوچكي در خون هستند كه وقتي رگ بريده ميشود (چه سياهرگ چه سرخرگ) به انعقاد خون كمك مي كنند.
پلاكهاي آتروم شبيه غده هاي چربي هستند كه در جداره داخلي شريانها شكل مي گيرند (تقريبا شبيه گچي كه به داخل كتري مي چسبد).
گاهي پلاكتها به يك پلاك آتروم در داخل سرخرگ مي چسبند و لخته خون ايجاد ميشود.
يك محل رايج براي ايجاد آتروم و لخته خون در شاهرگ بزرگي در گردن است. لخته خون ممكن است در نتيجه عوارض برخي مشكلات قلبي مثل AF به وجود آيد.

علائم حمله ايسكمیک گذرا چيست؟

علائم TIA گذرا (موقت) هستند. آنها ناگهان به وجود مي آيند و معمولا در عرض كمتر از يك دقيقه به اوج خود مي رسند. تداوم علائم متفاوت است اما معمولا بعد از يك ساعت ( عموما بعد از 2 تا 15 دقيقه) از بين مي روند. گاهي علائم تا 24 ساعت طول مي كشند. علائمي كه به وجود مي آيند به اين بستگي دارند كه چه قسمتي از مغز آسيب ديده باشد. قسمتهاي مختلف مغز، قسمتهاي مختلف بدن را كنترل مي كنند. بنابراين، علائم مي تواند يك يا چند مورد زير باشد:

·         ضعف يا كرختي دست، بازو يا پا

·         مشكل در تكلم

·         مشكل در بلع

·         كرختي يا احساس مور مور و سوزش بخشي از بدن

·         از بين رفتن مختصر ديد يا دوبيني

تذكر: سردرد از مشخصه هاي عمومي TIA (يا سكته مغزي) نيست.

یك راهنمايي براي عموم مردم تا بهتر بتوانند در خاطر داشته باشند- عمل كردن به F.A.S.T
حمله و TIA فوريتهاي پزشكي هستند و نياز به توجه فوري پزشكي دارند. براي كمك به عموم مردم براي آگاهي از علائم سكته يا TIAفهرستي ساده از آنها تهيه و چاپ شده است كه براي به خاطر ماندن از كلمه F.A.S.T براي آن استفاده ميشود كه عبارتند از:

F- (Facial Weakness) ضعف صورت. آيا صورت او افتاده يا به يك طرف كج شده است؟ مي تواند بخندد؟ A- (Arm weakness ) ضعف بازوها. آيا شخص مي تواند دو دستش را بالا برده و نگه دارد؟ S- (Speech disturbance ).فاصله در تكلم. آيا تكلم مبهم است؟ T- (Time) زمان. اگر هر يك از علائم زير را ديد فورا با 115 تماس بگيريد.

هدف اين كار اين است كه مردم سكته و TIA را يك فوريت بدانند. بنابراين حملات مغزي را نيز همانند حملات قلبي مهم تلقي كنند. فهرست FAST شامل همه علائم حمله يا TIA نميشود. با اين وجود به ياد داشتن آن آسان است و برآورد ميشود كه حدود 8 يا 9 نفر از 10 نفر با سكته يا TIA يكي يا چند مورد از علائم FAST را دارند.

اگر علائم سكته مغزي را داشتيد بايد سريعا در بيمارستان تحت معاينه قرار بگيريد (حتي اگر بعدا مشخص شود كه TIA يا مشكل ديگري داشته ايد).

گاهي استثناهايي نيز در اين رابطه وجود دارد- اما عموما فقط در افرادي كه در حال حاضر حالشان بسيار بد و شايد در حد وخيم و خطرناك است انتقال به بيمارستان مناسب نباشد.

حمله ايسكمیک گذرا تا چه حد رايج است؟

تعداد دقيق موارد بيماري دقيقا مشخص نيست. چون بسياري از افرادي كه TIA دارند اين مورد رابه پزشك خود گزارش نمي دهند چون علائم به سرعت از بين مي روند و نمي دانند كه علائم چه اهميتي دارند. با اين وجود، برآورد شده است كه در انگلستان TIA در حدود 35 نفر از 100000 نفر در هر سال اتفاق مي افتد. در حدود يك نفر از 5 نفري كه دچار سكته ميشوند در گذشته TIA داشته اند.

حمله ايسكمیک گذرا تا چه حد جدي است؟

TIA به خودي خود مضر نيست و آسيب دائمي به مغز نمي رساند و علائم خيلي سريع از بين مي روند. با اين وجود، بروز TIA نشان مي دهد كه در رگهاي خوني يا قلب شما تمايل به ايجاد لخته هاي خون وجود دارد. بنابراين، اگر يك بار TIA داشتيد احتمال ايجاد لخته خون بزرگتر كه ممكن است منجر به سكته يا حمله قلبي در آينده در شما شود بيشتر از ميزان ميانگين است. (براي اطلاعات بيشتر به صفحه اي با عنوان” آنفاركتوس‌ ميوكارد”‌(سكته قلبي) مراجعه نمائيد.)

بدون درمان- حدود يك يا دو نفر از 10 نفري كه  TIA داشته اند در همان سال دچار سكته شده اند. اين بسيار بالاتر از ميانگين ريسك فردي با سن مشابه است كه دچار TIA نشده باشد. پرخطرترين زمان يك ماه بعد از TIA است براي همين است كه بعد از TIA درمان هر چه سريعتر پيشنهاد ميشود. همچنين در عرض يك سال بعد از TIA به خاطر وجود لخته خون عروق قلب، حدودا از هر 100 نفر سه نفر دچار حمله قلبي (آنفاركتوس‌ ميوكارد) مي شوند.

با درمان- ريسكهايي كه در بالا گفته شد كاهش مي يابند. براي مثال، در يك تحقيق چاپ شده در سال 2007، نتيجه اين گونه بيان شد… “آغاز به موقع درمانهاي موجود بعد از TIA يا سكته خفيف سبب 80 درصد كاهش در ريسك سكته مجدد زودهنگام ميشود.”
بنابراين اگر به گذراندن TIA مشكوك شديد فورا با پزشك خانوادگي خود مشورت كنيد.

اغلب از يك سيستم نمره دهي براي ارزيابي ريسك سكته بلافاصله بعد از TIA استفاده ميشود. در اين سيستم به چيزهايي مثل سن، فشار خون و اينكه ديابت داريد يا خير نمره داده ميشود و علائم و اينكه چقدر طول كشيده اند بررسي ميشود. افرادي كه نمره بالايي بگيرند يا كساني كه دوره هاي عود كننده TIA دارند در خطر بالاتر ابتلا به سكته تا 48 ساعت آينده هستند. مخصوصا اگر دو يا چند TIA در هفته اخير داشته باشيد خطر ابتلا به سكته بيشتر است. در اين شرايط مراجعه به بيمارستان بهترين كار است. اگر علائمTIA در شما اتفاق افتاد و از داروي وارفارين استفاده كرديد (براي اطلاعات بيشتر به ادامه مطلب مراجعه كنيد) مراجعه به بيمارستان توصيه ميشود.

كساني كه نمره كمتري بگيرند فورا به يك كلينيك تخصصي jارجاء داده ميشوند. پزشك خانوادگي شما مي تواند شما را به يكي از اين كلينيكها ارجاء دهد. آزمايشها بايد سريعا انجام شوند (سريعا بعد از رخداد TIA) و فورا درمان شروع شود.

بعد از يك حمله ايسكمیک گذرا چه آزمايشاتي رايج هستند؟

بعد از مشكوك شدن به TIA معمولا توصيه ميشود چند آزمايش انجام دهيد. برخي از آنها در بيمارستان انجام ميشوند اما برخي ديگر را دكتر خانوادگي شما مي تواند در اتاق جراحي خود انجام دهد. اينكه در كجا اين آزمايشها انجام شوند به اين بستگي دارد كه شما سريعا به بيمارستان ارجاء داده شده باشيد (به عنوان فوريت) يا پزشك خانوادگي تان شما را به يك كلينيك TIA فرستاده باشد.

آزمايشاتي كه معمولا انجام ميشوند عبارتند از:

اسكن مغز شما. مي تواند سي تي اسكن يا اسكن ام. آر.آي  باشد. اين كار براي اطمينان از اين مطلب انجام ميشود كه حتما دچارTIA شده و دچار سكته مغزي نشده ايد. در موارد معدودي، ممكن است سكته اتفاق بيفتد ولي سريعا و كاملا بهبود يابد. اسكن همچنين براي اطمينان از عدم وجود مشكلات ديگر در مغز (مثلا تومور مغزي) انجام ميشود كه ممكن است علائمي مشابه TIA در شما ايجاد كند.اگر در زماني كه علائم TIA داشتيد از وارفارين استفاده كرديد بايد سريعا مغز شما اسكن شود تا اطمينان حاصل شود خونريزي در مغز نداشته باشيد. اين رخداد سکته هموراژیک (يا  خونريزي داخل جمجمه) ناميده ميشود.

اسكن ماوراي بنفش از شاهرگهاي كاروتيد. براي اين است كه ببينند كه آيا دراين شريانها تنگي جدي در نتيجه آتروم وجود  دارد يا خير. تنگي (stenosis) شاهرگهاي كاروتيد يك عامل خطر براي TIA و سكته مغزي است.
الكتروكارديوگرام (ECG) براي كنترل ريتمهاي غيرطبيعي قلب مثل AF (ضربان غيرطبيعي قلب) انجام ميشود. اين كار را مي توان در اتاق جراحي پزشك خانوادگي تان هم انجام دهيد.
آزمايشهاي خون. اين كار را مي توان در اتاق جراحي پزشك خانوادگي تان هم انجام دهيد. بايد خون شما آزمايش شود تا اطمينان حاصل شود كه ديابت يا كلسترول بالا (اينها فاكتورهاي خطر براي TIA و سكته مغزي هستند) و كم خوني و مشكلات كليوي نداريد. آزمايشهاي خون ديگري نيز گاهي انجام ميشوند اما خيلي مهم نيستند.
اندازه گيري فشار خون. اگرچه نمي توان گفت كه اينكار يك آزمايش است اما مهم است كه فشار خون شما كنترل شود- فشار خون بالا يك عامل خطر براي TIA و سكته مغزي است و نياز به درمان دارد.
هدف اصلي اين آزمايشها عبارتند از:
كنترل مشكلات اساسي كه باعث ايجاد TIA شده اند.
كنترل براي اينكه ببينند آيا مشكلي داريد كه ريسك ايجاد لخته خون را در شما افزايش دهد.
اطمينان از اينكه دچار TIA شده ايد نه سكته مغزي.

اگر حمله ايسكمي گذرا داشتيد درمان آن چيست؟

هدف درمان بعد از TIA كاهش ريسك دچار شدن به سكته مغزي، حمله قلبي ياTIA هاي ديگر است. جنبه هاي درمان عبارتند از:

·         تجويز دارو به منظور كاهش ريسك شكل گيري لخته خون

·         كاهش هر گونه فاكتور خطري كه ممكن است داشته باشيد

·         جراحي (كه فقط در برخي موارد خاص مناسب است).

تجويز دارو

استفاده از دارو ريسك شكل گيري لخته هاي خون ديگر را كاهش مي دهد.

تجويز داروهاي ضد پلاكتي

پلاكتها ذرات كوچكي در خون هستند كه به لخته شدن خون كمك مي كنند و داروهاي ضد پلاكت چسبندگي پلاكتها را كاهش مي دهند. اگر TIA داشته ايد استفاد از داروهاي ضدپلاكت توصيه ميشود. اين داروها مانع از شكل گيري لخته هاي خون داخل شريانها شده و جلوي TIA هاي ديگر يا سكته مغزي را مي گيرد.

بلافاصله بعد از يك TIA ممكن است براي شما دوز روزانه آسپرين تجويز شود تا زماني كه بررسي هاي بيمارستاني شما تكميل گردد. اگر در حال حاضر از آسپرين با دوز پايين (75 ميلي گرم) استفاده مي كنيد پيشنهاد ميشود مصرف با همين دوز را ادامه دهيد.

آسپرين يك داروي ضدپلاكت است كه در بلند مدت با دوز كم مصرف ميشود. اگر به آسپرين حساسيت داريد يا مشكل خونريزي مثلا ضخم معده داريد، بايد از داروهاي ديگر ضد پلاكت استفاده شود. اگر در گذشته سكته مغزي داشته ايد و حالا يك TIA را گذرانده ايد، معمولا از داروهاي ضدپلاكت ديگري استفاده ميشود. داروهاي ديگر عبارتند از کلوپیدوگرل (ﭘﻼوﻳﻜﺲ يا گرپيد) و دي‌پي‌ريدامول (پرسانتين، پرسانتين ريتارد و آساسانتين ريتارد- كه آن نيز حاوي آسپرين است).

گاهي ممكن است در كنار آسپرين داروهاي ديگري براي حفاظت جداره معده شما استفاده شود. مخصوصا اگر به خاطر مصرف داروهاي ضدپلاكت (مثل آسپرين و ايبوپروفن) دچار سوء هاضمه شده باشيد يا اگر ريسك بالا براي ابتلا به مشكلات معده حاصل از آسپرين داشته باشيد اين داروها تجويز ميشوند.

وارفارين

اگر منبع شكل گيري لخته خون قلب شما باشد (معمولا اگر اختلال ریتم قلبی مانند AF را داشته باشيد) معمولا وارفارين تجويز ميشود. وارفارين برخي از مواد شيميايي را در خون كه براي ايجاد لخته خون لازم هستند را كاهش ميدهد (وارفارين يك داروي ضد انعقاد خون است). هدف اين است دوز دارو در حدي باشد كه خون رقيق تر از حد معمول بوده (كه كمتر امكان لخته خون باشد) و در عين حال آن قدر زياد نباشد كه سبب ايجاد مشكلات خونريزي شود. بنابراين، اگر از وارافين استفاده مي كنيد نياز به آزمايش خون مرتب داريد. (به صفحه اي با عنوان “فیبریلاسیون‌ دهلیزی‌ و وارفارين” براي اطلاعات بيشتر مراجعه نمائبد.)

كاهش عوامل خطر

در تلاش براي كاهش شانس ابتلا به TIA يا سكته مغزي، كاهش عوامل خطر اهيمت دارد. عوامل خطر عبارتند از چيزهايي هستند كه سبب ايجاد سريعتر آتروم در رگهاي خوني (سرخرگها) شوند. آتروم تا حدودي شبيه گچي است كه داخل كتري مي بندد. آتروم ريسك داشتن مشكلات جدي مثل TIA، سكته مغزي و حملات قلبي را زياد مي كند. عوامل خطري كه مي توان آنها را تغيير داد عبارتند از:

سيگار كشيدن. اگر سيگار مي كشيد بايد همه سعي تان را بكنيد كه ترك كنيد. مواد شيميايي موجود در تنباكو همراه با جريان خون شما حمل ميشود و مي تواند به سرخرگهاي شما آسيب برساند. اگر سيگار مي كشيد، ترك سيگار تا حد زيادي مي تواند ريسك داشتن سكته مغزي (و همچنين بسياري از بيماري هاي ديگر مثل حملات قلبي و سرطان ريه) را كاهش دهد.

فشار خون بالا. مطئن شويد فشار خونتان حداقل يك بار در سال كنترل شود. اگر بالا بود مي توان آن را درمان كرد. معمولا فشار خون بالا علائمي ندارد اما مي تواند به سرخرگها آسيب برساند. اگر فشار خونتان بالا است، درمان فشار خون بالا به احتمال زياد بيشترين تاثير را در كاهش ريسك داشتن سكته مغزي خواهد داشت. حتي اگر فشار خون شما طبيعي است، ممكن است درمان با يك بازدارنده فعاليت آ نزيممبدل آنژيوتانسين(ACE) (مثل پرينودوپريل) و يا يك داروي تيازيدي (مثل ايندوپاميد) براي شما تجويز شود. اگر ديابت داريد، كنترل سرسختانه فشار خون ضروري است.

اگر اضافه وزن يا چاقي مفرط داريد كم كردن وزن پيشنهاد ميشود. اين كار را ميتوان با جذب كالري كمتر، خوردن غذاهاي سالم تر و ورزش بيشتر انجام داد. اگر چاق هستيد و از طريق اين تغييرات در سبك زندگي نتوانستيد وزن خود را كم كنيد صحبت كردن با پزشك خانوادگي تان در اين مورد ارزشش را دارد. در برخي مناطق برنامه هايي براي كاهش وزن وجود دارد، برخي با مراجعه به يك متخخص تغذيه از مزاياي آن سود مي برند و برخي نيز ممكن است با استفاده از دارو وزن كم كنند. در برخي موارد اگر همه شيوه هاي ديگر با شكست مواجه شد جراحي كاهنده وزن (گذاشتن حلقه در معده) ممكن است تجويز شود.

كلسترول بالا. سطح بالاي كلسترول را مي توان با دارو و معمولا با يك استاتين پايين آورد. اگر سكته مغزي داشته ايد استاتين را بايد حتي اگر كلسترولتان بالا هم نباشد استفاده كنيد چون ريسك كلي بيماريهاي عروقي (رگهاي خوني)- مثل سكته مغز، TIA و حمله قلبي را كاهش مي دهد. (براي طلاعات بيشتر به صفحه ديگري با عنوان “كلسترول” و “استاتين و ديگر داروهاي كاهنده ليپيدها” مراجعه كنيد.)

كم تحركي. نداشتن فعاليت فيزيكي ريسك ايجاد آتروم را افزايش مي دهد. بايد سعي كنيد در اغلب روزهاي هفته فعاليت فيزيكي متوسطي حداقل براي 30 دقيقه داشته باشيد. مثالهايي از فعاليتهاي مناسب عبارتند از پياده روي سبك، شنا، دوچرخه سواري، رقص و باغباني. مهم است كه ضربان قلب خود را بالا ببريد و احساس گرما كنيد و نفس كم بياوريد (و احتمالا عرق كنيد) چون اينها نشان مي دهند كه به اندازه كافي فعاليت داشته ايد. در كل، هر چه فعاليت شديدتر باشد بهتر است.

حداقل 5 سمهم از انواع ميوه ها و سبزيجات در روز.
بيشتر قسمت اغلب وعده هاي غذايي بايد نشاسته باشد (مثل غلات، نان كامل سبوس دار، سيب زمين، برنج و ماكاروني) به علاوه ميوه ها و سبزيها.
اسيدهاي چرب مثل گوشتهاي چرب، پنيرها، شير كامل پرچرب، غذاهاي سرخ شده، كره و غيره نبايد زياد باشد. از لايه هاي نازك پلي يا مونو چربي اشباء نشده استفاده كنيد.
در هر هفته 2 تا 3 سهم ماهي را در وعدهاي غذايي خود بگنجانيد. حداقل يكي از اين وعده ها بايد ماهي چرب باشد (مثل شاه ماهي، اسقومري، ساردين، ماهي آزاد،سالمون يا ماهس تن تازه).
اگر گوشت مصرف مي كنيد بهتر است گوشت كم چرب يا ماكيان مثل مرغ استفاده كنيد.
اگر غذا را سرخ ميكنيد، يك روغن گياهي مثل روغن آفتاب گردان، منداب يا زيتون را انتخاب كنيد.
سعي كنيد به غذا نمك اضافه نكنيد و مصرف غذاهاي شور را محدود نمائيد.

الكل. بيشتر از حد مجاز مصرف نكنيد. يعني مردان نبايد بيش از 21 واحد الكل در هفته و بيش از 4 واحد در يك روز مصرف كنند و حداقل بايد در هفته دو روز اصلا الكل استفاده نكنند. زنان نبايد بيش از 14 واحد الكل در هفته و بيش از3 واحد در يك روز مصرف كنند و حداقل بايد در هفته دو روز اصلا الكل استفاده نكنند. زنان باردار اصلا نبايد الكل مصرف كنند. يك واحد حدود نصف يك پيمانه آب جوي قوي يا دو سوم يك گيلاس كوچك شراب يا 25 ميلي ليتر مشروبات الكلي است.
ديابت يك فاكتور خطر است. اگر ديابت داريد، درمان براي هر چه طبيعي تر نگه داشتن آن مهم است.
(به صفحه ديگري با عنوان “پيشگيري از بيماريهاي قلبي عروقي” براي اطلاعات بيشتر مراجعه نمائيد.)

جراحي

از هر 20 نفر كه TIA داشته اند يك نفر دچار تنگي سرخرگ كاروتيد ( انسداد كاروتيد) به خاطر شكل گيري آرتوم بزرگ شده است. با گوش دادن با گوشي طبي به جريان خون در گردن مي توان به وجود آتروم مضنون شد. جريان خوني كه از يك سرخرگ تنگ مي گذرد متلاطم بوده و موجب صدايي ميشود كه صداي غير طبيعي كاروتيد ناميده ميشود. اگر صداي غير طبيعي كاروتيد داريد امكانش زياد است كه دچار تنگي چشمگير سرخرگ كاروتيد شده باشيد.

در برخي از افراد جراحي براي از بين بردن تنگي حاصل از آتروم يك راه حل است كه به چندين عامل بستگي دارد مثل اينكه تنگي تا چه حد وخيم است، آيا علائمي داشته ايد (مثل TIA يا سكته) و سلامت عمومي شما چگونه است (بر حسب ريسكهاي داشتن عمل جراحي بزرگ).

در راهنمايي هاي موسسه ملي سلامت و تعالي باليني (NICE) پيشنهاد شده است كه اگر TIA داشته ايد بايد  در عرض يك هفته بعد از اين رخداد اسكني از سرخرگهاي كاروتيد داشته باشيد و در طول هفته بعد عمل شويد. اگرچه بهترين شواهد پزشكي نشان مي دهند كه جراحي فوري مانع از سكته مغزي ميشود ولي در واقع هميشه نمي توان در اين چهارچوب زماني كوتاه جراحي را انجام داد.

مهمترين عمل جراحي اندآرترکتومی شریان کاروتید ناميده ميشود (نام يك عمل جراحي ديگر آنژیوپلاستی شريان كاروتيد است و گاهي از اصطلاح استنت گذاری براي شريانهاي كاروتيد مسدود استفاده ميشود)

اندآرترکتومی يك عمل جراحي باز است. اين بدين معنا است كه جراح بايد سرخرگ را (از طريق برشي بر روي پوست) باز كند تا آتروم درون شريان را بردارد. آنژیوپلاستی كمتر تهاجمي است و معمولا با رد كردن يك مفتول از سوراخي از ران تا گردن (در داخل  شريان ران) انجام ميشود. به بيان ساده تر، مثل استفاده از لوله بازكن براي تميز و باز كردن لوله مسدود است. استنت يك لوله كوچك تنيده است كه به صورت تلسكوپي در هم تابيده شده است. مي توان آن را داخل شريان كاروتيد كرد تا ديواره هاي شرخرگ را باز نگه داشت و مانع از انسداد آن شد.

در يك مطالعه پزشكي اخيرا نشان داده شده است كه آنژیوپلاستی و استنت گذاري عوارض كوتاه مدت (تا سي روز) كمتري در مقايسه با اندآرترکتومی كاروتيد دارد. عوارض عبارتند از سكته مغزي و مرگ. در حال حاضر، اندآرترکتومی كاروتيد فقط بعد ار TIA يا سكته مغزي پيشنهاد ميشود. براي مقايسه اين دو عمل آزمايش هاي پزشكي ديگري نيز انجام شده است.

جراحي موفق ريسك سكته مغزي را در آينده به نصف كاهش مي دهد. با اين وجود، همانند همه جراحي هاي ديگر، خود عمل ريسك كمي دارد. يكي از اين خطرها اين است كه شايد سبب سكته مغزي شود. اگر مشخص شد كه در شما تنگي جدي سرخرگ كاروتيد وجود دارد، يك متخصص (جراح عروق) در مورد محاسن و معايب جراحي هاي مختلف برايتان توضيح خواهد داد.

حمله ايسكمیک گذرا و رانندگي
اگر شرايط پزشكي يا ناتواني داريد يا داشته ايد كه بر رانندگي شما تاثير مي گذارد بايد به اداره راهنمای و رانندگی شهر خود اطلاع دهيد. بعد از TIA بايد تا يك دوره مشخص دست از رانندگي بكشيد كه معمولا يك ماه است كه به نوع گواهي رانندگي شما بستگي دارد. اگر راننده كاميون يا اتوبوس هستيد قوانين فرق مي كنند و رانندگان اصطلاحا پايه يك بايد استانداردهاي پزشكي بالاتري داشته باشند و بازگشت به رانندگي به بهبود رضايت بخش و بازگشت به حالت طبيعي يا حداقل اختلال عصب شناسي بستگي دارد. در هر فردي اين مساله متفاوت است. براي همين هم هست كه مشورت گرفتن از DVLA مهم است.

همچنين بايد با شركت بيمه خودرو خود براي اطلاعات بيشتر تماس بگيريد.

پيشنهادات ديگر
اگر TIA يا سكته مغزي داشته ايد و برنامه سفر داريد بايد مطمئن شويد كه بيمه مسافرت شما پوشش پزشكي كافي را دارد. يعني بايد به بيمه گر خود در مورد شرايط پزشكي كه قبلا داشته ايد اطلاع دهيد. هرگز اطلاعات پزشكي خود را پنهان نكنيد چون اگر اين كار را بكنيد ممكن است بيمه شما از اعتبار ساقط شود. بيمه بدون اعتبار سبب ميشود اگر در خارج كشور نياز به توجه پزشكي داشتيد مجبور شويد هزينه ها را كامل بپردازيد (كه اغلب بسيار پرهزينه هستند).