ديس پیسی چيست؟
ديس پیسی اصطلاحي است كه به احساس ناراحتي حمله اي يا دائم در قسمت فوقاني شكم با منشاء دستگاه فوقاني گوارش اطلاق مي گردد ديس پپسي علامت شايعي است و مي تواند توسط عوامل مختلفي مثل بيماري زخم پپتيک اعم از زخم معده يا اثني عشر، ريفلاكس معدي – مروي و بدخيمي و آلودگي به باكتري هليكوباكترپيلوري و مصرف بعضي از داروها مثل داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي (ان سيد) و اثرات بعضي از بيماريها مثل ديابت و افسردگي ايجاد مي شود . در بررسي اين بيماران اكثراً ضايعه خاصي در قسمت فوقاني گوارش ديده نمي شود كه اصطلاحاً بنام ديس پپسي عملكردي گفته مي شود كه براساس
علائم غالب به 4 دسته تقسيم بندي مي شود.
ديس پیسی شبيه زخم
ديس پیسی اختلال حركتي
ديس پیسی شبيه ريفلاكس معدي – مروي
ديس پیسی نوع مختلط
ديس پیسی مشكل شايعي در جمعيت عمومي است مروري بر مطالعات مختلف در مورد فراواني ديس پپسي در اروپا شيوع 40-20 درصدي را نشان داده است و بنظر مي رسد كه شيوع آن در كشور ما نيز نزديك به آمار فوق باشد اكثر اين بيماران به مراكز پزشكي و پزشكان مراجعه نكرده و با خود درماني نسبت به كنترل علائم خود مي پردازند ولي حدود 20-10% اين بيماران مراجعه كننده به پزشكان و مراكز درماني در بررسي بعمل آمده در اكثريت بيماران بيماري خاصي مثل زخم پپتيك، ريفلاكس معدي – مروي در سرطان معده مشاهده نمي شود و تشخيص ديس پپسي عملكردي (NUD) داده مي شود حدود 10-5 % و يزيتهاي پزشك عمومي و حدود 2/1 تا 4/1 مراجعات به متخصصين گوارش مربوط به اختلالات عملكردي گوارش مي باشد. شيوع و وضعيت دموگرافيك اين بيماران در جامعه طي مطالعات متعدد بررسي شده ولي هنوز اطلاعات ما در اين مورد كافي نيست لذا بايستي پژوهشهاي متعدد در اين مورد صورت گيرد تا علل اين بيماري و عوامل خطر زاي آن در نقاط مختلف كشورمان مورد بررسي و تحقيق قرار گيرد.
قبل از رسيدن به تشخيص ديس پپسي عملكردي بايستي موارد زير مورد بررسي قرار گرفته و رد شوند:
بيماري ريفلاكس معدي – مروي
بيماري اولسرپپتيك
عوارض داروها مثل ان سيد، آنتي بيوتيك ها ، آهن، پتاسيم، ديگوكسن
سوء جذب مواد قندي مثل عدم تحمل به لاكتوزقند موجود در شير ، فروكتوز، سوربيتول
سنگهاي صفراوي و سنگ مجاري صفراوي و كولدوكويتيازيس، پانكراتيت مزمن
بيماريهاي عمومي مثل ديابت (مرض قند)، اختلال كاركرد تيروئيد (گواتر)، و پارا تيروئيد و نارسايي كاركرد غدد فوق كليه، بيماريهاي بافت همبند مثل آرتريتها ، آلودگي هاي انگلي روده (كرمها)، بدخيمي شكمي (بخصوص كانسر معده و پانكراس (لوزالمعده) نارسايي خونرساني به روده (ايسكمي مزانتر) ، عوارض بيماريهاي روحي – رواني (سايكولوژيك) مثل افسردگي ، اختلال حركتي معده ، روده كوچك و روده بزرگ (سندرم روده تحريك پذير =IBS ) .
درمان
درمان اين بيماريهاي برحسب نوع علائم غالب متفاوت است در موارد شبيه زخم شامل درمان مهار اسيد از قبيل شربت هاي آنتي ان اسيد و داروهاي مهار كننده پمپ Na-katpase مثل اومپرازول مي باشد و در نوع اختلال حركتي شامل عوامل تحريك كننده حركت دستگاه گوارش (پروكنيتيك) مثل آگونيست هاي 5 هيدراكسي تريتيال مين (سروتونين) مواد بحث قرار گرفته است ولي در كل درمان اصلي توضيح يا ايجاد علائم و نحوه مقابله با آن براي بيماران است تا بيماران به اين مساله به ديد يك بيماري ساده كه تنها با تويز يك اختلال بسهولت قابل كنترل با دارو باشند نگاه نكنند بلكه درمان تركيبي شامل درمان حمايتي – روحي و پرهيز غذايي و در صورت لزوم درمان داروئي مناسب باشند.