ماستوسیتوزیس رشد غیر طبیعی ماست سل ها در بدن (معمولاً پوست) است. ماست سل ها جز سلول های سیستم ایمنی بدن هستند. شایع ترین نوع ماستوسیتوزیس زمانی است که ماست سل ها در پوست تجمع یابند.
این تجمع باعث ایجاد لکه ها یا برآمدگی های قهوه ای مایل به قرمز می شود. در موارد نادر، ماستوسیتوزیس دیگر ارگان های بدن مانند معده، روده و مغز استخوان را نیز درگیر می کند. این بیماری در تمامی سنین بروز می کند و در کودکان خفیف تر است.
ماست سل چیست؟
ماست سل ها توسط مغز استخوان ساخته می شوند. این سلول ها جز سلول های سیستم ایمنی بدن هستند که به مقابله در برابر عفونت ها کمک می کنند. تعداد این سلول ها در پوست، ریه ها و روده بیشتر از سایر نقاط بدن است. این سلول ها ماده ای شیمیایی به نام هیستامین تولید می کنند. به طور طبیعی، هیستامین نقش یک زنگ خطر را هنگام ورود عفونت به بدن به عهده دارد. در مواقع واکنش بدن نسبت به بعضی چیزها (حساسیت یا آلرژی) مانند نیش حشرات، هیستامین باعث تورم، قرمزی و خارش پوست می شود.
علت ایجاد ماستوسیتوزیس چیست؟
پزشکان هنوز نمی دانند که چرا در بعضی افراد مقدار ماست سل ها بیش از حد است. بعضی چیزها باعث تحریک ماست سل ها و رهایی هیستامین از آن ها می شوند که در نتیجه آن علایم ماستوسیتوزیس ظهور می کند. علایم ممکن است به دنبال سرما یا گرما، مصرف داروهایی خاص، استرس و نیش حشرات بروز کند.
علایم ماستوسیتوزیس چیست؟
علایم بیماری با توجه به منطقه ای از بدن که درگیر است متفاوت می باشد. در صورت ابتلای پوست، ممکن است شاهد راش های (قرمزی و جوش پوستی) خارش دار باشیم. ممکن است کهیر یا راش هایی شبیه خال نیز ایجاد شود. اگر راش را بمالید ممکن است قرمزتر و متورم تر شود. بعضی اوقات، ماست سل ها در نقطه ای از پوست تجمع می یابند و باعث ایجاد یک توده بزرگ می شوند.
در صورت بروز این بیماری در معده یا روده، اسهال و معده درد از علایم آن است. این نوع ماستوریتوزیس بسیار نادر است.
در بعضی افراد ماست سل های اضافی باعث ایجاد واکنش های شدیدی شبیه واکنش های حساسیتی (آلرژی) شدید می شوند. فشار خون ممکن است به طور ناگهانی کاهش یابد و باعث شود بیمار غش کند. ممکن است تنفس مختل شود. در صورت عدم درمان به موقع، این واکنش ها منجر به مرگ می شوند. بروز این نوع از واکنش های شدید نیز نادر است.
پزشک چگونه ماستوسیتوزیس را تشخیص می دهد؟
علایم ماستوزیتوزیس شبیه بسیاری از دیگر بیماری ها است. پزشک ممکن است برای تشخیص علت بیماری قسمتی از پوست را بردارد (بیوپسی) و زیر میکروسکوپ بررسی نماید. در صورتی که یک بزرگسال دچار ماستوزیتوزیس شود، گرفتن نمونه از مغز استخوان برای بررسی دیگر بیماری های خونی ضروری است.
اگر شما علایم پوستی ندارید ولی علایمی همچون اسهال داشته باشید، پزشک برای تشخیص علت بیماری از شما آزمایش خون و ادرار می گیرد.
آیا ماستوزیتوزیس درمان می شود؟
بله. درمان جلوی رهایی هیستامین از ماست سل را می تواند بگیرد. آنتی هیستامین ها (که اغلب برای درمان حساسیت یا آلرژِی استفاده می شوند) نیز مفید هستند. اگر راش ها باعث ناراحتی شما شود، ممکن است پزشک درمان با نور ماورای بنفش را پیشنهاد کند. در صورت بروز اسهال، یک داروی خوراکی که کرومولین نامیده می شود، ممکن است علایم گوارشی را بهبود دهد.
بهترین درمان ماستوسیتوزیس اجتناب از مواد محرک علایم است. لیست کردن عواملی که باعث بروز علایم می شوند کمک کننده است. آیا علایم شما پس از مواجه با گرما یا سرما، بدتر می شود، پس از استرس چطور؟ یا پس از مصرف دارویی خاص؟
پس از نیش حشرات؟
چون ماستوسیتوزیس باعث بروز واکنش های حساسیتی (آلرژی) شدیدی در بدن می شود، لازم است همراه خود یک سری دارو یا وسایل اورژانسی داشته باشید تا جلوی بروز واکنش های شدید را بتوانید بگیرید.