نحوه نگهداری دندانهای مصنوعی –
دندانهای مصنوعی و انواع آن
دندانهای مصنوعی به دو صورت : پروتز متحرک کامل و پروتز ثابت استفاده می‌شوند که در ادامه به تفاوت‌های آنها با یکدیگر و شیوه‌های مراقبت از آنها می‌پردازیم.
پروتز متحرک کامل؛
برای جایگزینی کلیه دندانهای از دست رفته یک فرد تهیه و استفاده میشود که توسط خود فرد در داخل دهان گذاشته شده و برداشته میشود.
پروتز ثابت؛
برای جایگزینی تعدادی از دندانهای از دست رفته، از این نوع دندان مصنوعی استفاده میشود که توسط خود فرد گذاشته و برداشته نمی‌شود.
نکته؛ کارایی دندان مصنوعی به این مفهوم است که شما در استفاده از گروه‌های مختلف غذایی به خصوص میوه، سبزیجات، گوشت و حبوبات محدودیتی نداشته باشید، حتی اگر از روش‌هایی مانند خرد کردن (قطعه قطعه کردن یا لقمه کوچک برداشتن) استفاده کنید. عدم کارایی دندان مصنوعی نیز به این مفهوم است که شما در مصرف مواد غذایی به دلیل مشکل جویدن محدودیت داشته باشید به طوری که مجبور باشید از روش‌هایی مانند رنده کردن، له کردن و کوبیدن استفاده کنید.
شیوه‌های مراقبت از دندانهای مصنوعی
دندانهای مصنوعی نیز مانند دندانهای طبیعی، نیازمند مسواک زدن و مراقبت هستند. اگر دندان مصنوعی تمیز نشود، ممکن است باعث ایجاد عفونت‌های مختلف مانند «برفک دهان» شود. برای شستن آن دسته از دندانهای مصنوعی که می‌توان آنها را از دهان خارج کرد به نکات زیر توجه کنید.
هنگام تمیز کردن دندان مصنوعی،
1- ظرف آب پلاستیکی را تا نیمه پر کنید و زیر دست خود قرار دهید تا اگر دندان مصنوعی از دست تان افتاد، صدمه نبیند. برای جلوگیری از افتادن بهتر است دندان مصنوعی را بین انگشت شست و اشاره خود محکم بگیرید و مسواک بزنید.
2- دندانهای مصنوعی را حداقل یک بار در روز از دهان خارج کرده و با مسواک نرم بشویید.
3 – به خاطر داشته باشید که خمیردندان برای شستن دندانهای مصنوعی مناسب نیست. برای شستن دندانهای مصنوعی از مایع ظرفشویی استفاده کنید. پس از آن دندان مصنوعی را به خوبی با آب بشویید.
4- بعد از خارج کردن دندان مصنوعی از دهان، لثه‌ها و زبان خود را با یک مسواک نرم بشویید. سپس لثه‌ها را با انگشت ماساژ دهید.
5- توجه داشته باشید شبها دندانهای مصنوعی را از دهان خارج کرده و در یک ظرف آب یا آب نمک تمیز قرار دهید تا مخاط دهان که تحت فشار بوده استراحت کند. اگر دندانهای مصنوعی در هوا خشک شوند یا در آب خیلی داغ قرار داده شوند، خراب خواهند شد.
6- در مواردی که دندان مصنوعی ناکامل دارید (فقط بخشی از دندان هایتای مصنوعی است) بهتر است دو تا مسواک داشته باشید، یکی برای تمیز کردن دندان مصنوعی و دیگری برای تمیز کردن دندانهای طبیعی که در داخل دهان قرار دارند.
7- اگر دچار تورم، درد و تحریک بافت‌های دهان شدید، با دست دندان را خارج کرده و حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
7- حداقل هر شش تا 12 ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید، حتی اگر مشکلی ندارید.
در موارد زیر حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید؛
1- اگر دندان مصنوعی شل شده است.
2- اگر دندان مصنوعی به لثه فشار می‌آورد.
3- اگر در هر قسمت از دهان زخم به وجود آمده است.
4- اگر قسمتی از دندان مصنوعی شکسته است.
5- اگر نمی‌توانید با دندان مصنوعی به راحتی غذا بخورید. (عدم کارایی دندان مصنوعی)
7- اگر بعد از خارج کردن دندان مصنوعی از دهان احساس می‌کنید لثه‌ها برجسته شده است.
اگر اصلاً دندان ندارید و کلیه دندانهای هر دو فک را از دست داده اید، باز هم برای جلوگیری از عفونت لثه بهداشت دهان را رعایت کنید. با یک مسواک نرم و کمی خمیردندان لثه‌ها و سطح روی زبان را بشویید. پس از آن لثه‌ها را با انگشت ماساژ دهید. هر چه سریع تر برای گذاشتن دندان متحرک یا ثابت به مطب مراجعه کنید.
توجه به نظافت دندان مصنوعی باعث پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های دهانی میشود
یك جراح دهان، فك و صورت گفت: سالمندان می‌توانند شبها قبل از خوابیدن قرص جوشان ضد عفونی كننده دندان مصنوعی را داخل یك لیوان آب بیندازند، سپس دندان مصنوعی را درون آن قرار دهند. صبح نیز دندان مصنوعی را بشویند و داخل دهان قرار دهند. این كار باعث پیشگیری از عفونت‌های دهان و دندان میشود علاوه برآن سالمندان احساس سبكی داخل دهان خود می‌كنند.
دكتر محمد حسن صمیمی در گفت وگو با خبرنگار«سلامت»ایسنا، افزود: لازم است سالمندان دندانهای مصنوعی خود را پاكیزه نگه دارند و مانند دندان طبیعی روزی سه بار آن را تمیز كنند. آنان می‌توانند روی برس‌های مخصوص دندان مصنوعی كه در بازار موجود است وبه برس مو شباهت دارد، خمیردندان بمالند و دندان مصنوعی خود را بشویند.
وی درباره اقدامات لازم به منظور ساخت دندان مصنوعی برای سالمندان گفت: استخوان‌های باقیمانده فك باید در زمینه ساخت دندان مصنوعی برای سالمندان مورد توجه قرار گیرد. در برخی از نواحی فك پایین و بالایی باید گیر دندانی وجود داشته باشد. اگر فضاهای لازم موجود نباشد لازم است بیماران به متخصصان جراحی فك و صورت ارجاع داده شوند تا گیر كافی را با اقداماتی در زمینه افزایش طول تاج، استخوان فكین، تزریق برخی مواد یا ایمپلنت در فك پایین ایجاد شود.
این جراح فك و صورت تاكید كرد: خدمات مربوط به ساخت دندان مصنوعی زیر پوشش بیمه نیست و برای بیمارانی كه توانایی پرداخت هزینه‌های ایمپلنت را ندارند، از روشهای دیگری استفاده میشود.
وی تصریح كرد: رعایت بهداشت دهان و دندان برای سالمندان به علت افزایش سن دشوار است و آنان نمی‌توانند به گونه‌ای صحیح مسواك بزنند و از نخ دندان استفاده كنند و اگر زمینه مساعد ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان داشته باشند، فك آنها زودتر تحلیل می‌رود.
صمیمی در پایان تاكید كرد: سالمندان باید در زمینه محافظت از دندانهای خود و عواملی كه باعث از دست رفتن دندانهای آنها میشود، آموزش كافی ببینند.
از دندان های مصنوعی چگونه مراقبت کنیم؟؟؟
چگونه دندان مصنوعی (دست دندان، دندان مصنوعی نیمه کامل ، پل و روکش) خود را تمیز کنم؟
کسانی که از دست دندان استفاده می کنند باید پس از هر وعده غذایی، آن را از دهان خود خارج کرده و به کمک مسواک و مایع دست شویی و یا ظرف شویی، تمام سطوح آن، به ویژه سطوحی که در تماس با مخاط دهان هستند را از مواد غذایی پاک کنند. توجه داشته باشید که از خمیر دندان برای تمیز کردن دست دندان استفاده نکنید.
هفته ای یکبار هم دست دندان را به مدت ۵ دقیقه در محلولی که با اضافه کردن یک قاشق چایخوری سرکه یا محلول سفیدکننده خانگی (وایتکس) با یک لیوان آب ولرم تهیه میشود، قرار دهید. سپس آن را کاملا شسته و در دهان بگذارید.
هم چنین باید دهان خود را هم پس از هر وعده غذایی با آب گرم و یا محلول نمکی رقیق شسته و با یک مسواک نرم ( یا انگشت)، لثه ها را تمیز نمایند. این کار باعث گردش خون بهتر لثه ها هم می شود.
افرادی که دندان مصنوعی ناکامل دارند: باید پس از هر وعده غذایی آن را از دهان خارج کرده، ابتدا دندان های باقیمانده را با مسواک و نخ دندان تمیز کرده و سپس دندان مصنوعی را با مسواک مخصوص تمیز کنند. توجه داشته باشید که مسواک تمیز کردن دست دندان با مسواک تمیز کردن باقی دندان ها متفاوت باشد.
اگر دندان مصنوعی ناکامل بدنه ی فلزی دارد نباید آن را در سرکه یا وایتکس بیندازید.
کسانی که پل و یا روکش در دهان خود دارند: باید مثل سایر افراد مسواک زده و با نخ دندانهای مخصوص ( که در داروخانه ها موجود است)ناحیه خالی را که با پل پر شده تمیز کنند.
شبها دندان مصنوعی خود را کجا قرار دهم؟
درآوردن دندان مصنوعی در شب مطلوب است. با توجه به جنس دندان مصنوعی بهتر است آن را شب ها در آب نگه دارید.
چرا باید دندان های از دست رفته را جایگزین کنیم؟
اولین دلیل زیبایی شماست. دلیل دوم فضای خالی دندانهای از دست رفته است که باعث وارد شدن فشار بیشتری به دندانهای کنار می شود. بعلاوه (دلیل سوم) دندانهای کناری و مقابل به سمت این فضای خالی حرکت می کنند و نظم دندانی به هم میخورد. دلیل چهارم، تجمع باقیمانده ی مواد غذاییی، در فضای خالی ست که باعث پوسیدگی و بیماری لثه میشود.
کاشتن دندان یا Implant چیست؟
در این روش دندانپزشک حفره ای در محل دندان از دست رفته ایجاد می کند و یک میله که اکثرا از جنس فلز تیتانیوم است را داخل حفره قرار می دهد.
روشهای جایگزینی دندانهای از دست رفته چیست؟
بسته به تعداد و مکان دندانهای از دست رفته این روشها متفاوت است. ولی ۲ روش معمول جایگزینی با دندان مصنوعی ناکامل متحرک و یا پل (بریج) است. بریج زمانی کاربرد دارد که تعداد کمتری از دندان ها را جایگزین می کنیم یا دندانهای از دست رفته در یک سمت دهان هستند.