عوامل ایجاد جوش سر چیست -جوش عارضه آزاردهنده‌اي است؛ اول به‌دليل خارش و سوزش و بعد به‌دليل ظاهر بدي كه در پوست صورت ايجاد مي‌كند. ضمن اينكه ممكن است اثر آن تا مدت‌ها بعد از بهبود روي پوست بماند.
هر از چند گاهي تعدادي از اين جوش‌ها را در مناطق مختلف پوست بدن خود ببينيم. شنيدن اينكه روي صورت، ران‌ها، پشت و بازوها جوش ظاهر شود، چندان عجيب نيست اما اينكه بشنويم اين جوش‌ها روي سر كسي ايجاد شده، براي بسياري از افراد عادي نيست. جواني 21 ساله در پيامكي به «سلامت» گفته مدت 3 سال است روي سرش جوش‌هاي چركي مي‌زند و پرسيده آيا ظاهر شدن جوش‌هاي چركي روي سر طبيعي است؟ ضمن پاسخ به اين خواننده «سلامت» کمي بيشتر درباره علل جوش در سر با هم صحبت مي‌کنيم.
به كار بردن اصطلاح «طبيعي» براي پديدار شدن جوش چركي در سر يا هر منطقه ديگر بدن درست نيست. مي‌توان گفت به‌وجود آمدن جوش در سر، نسبت به ساير نقاط پوست بدن شيوع كمتري دارد ولي به هر حال گروهي از مردم ممكن است به آن دچار شوند. به‌طوركلي 4 عامل اصلي براي بروز جوش در سر وجود دارد و مهم‌ترين آن شپش‌سر است. در ادامه، با اين عامل و ساير عوامل ايجاد جوش سر آشنا مي‌شويد.
1. شپش
شپش انگلي است كه مي‌تواند در سر باعث ايجاد جوش‌هاي چركي همراه با خارش شود. اين عارضه معمولا در سنين دبستان تا دبيرستان شايع است، بيشتر در ماه‌هاي ابتدايي پاييز شروع مي‌شود و تا اسفند ماه به اوج مي‌رسد و مسري است. پس افراد دچار اين عارضه، بايد در اسرع‌وقت به متخصص پوست مراجعه كنند. درمان شپش‌سر و جوش‌هاي چركي ناشي از آن با شامپوهاي مخصوص امكان‌پذير است. هفته‌اي يك بار استفاده از اين شامپوها به مدت 15 دقيقه، ظرف 2 تا3 ماه، شپش و تخم‌هاي آن را از بين مي‌برد و پس از آن جوش‌ها نيز به‌تدريج برطرف خواهند شد.
2. درماتيت سبورييک
همه افراد كم و بيش دچار شوره‌سر هستند ولي اين عارضه در برخي افراد زياد و به شكل مرضي ايجاد مي‌شود كه به آن درماتيت سبوروييك مي‌گويند. درماتيت سبوروييك معمولا با جوش‌هاي چركي و دانه‌هاي قرمز همراه است و به‌دليل مقاومت به درمان، معمولا تا سال‌ها باقي مي‌ماند. البته اين عارضه قابل‌كنترل است و با استفاده از شامپوهاي مخصوص تا حد زيادي مي‌توان از آن جلوگيري كرد. شامپوهايي مانند كتوكنازول و زينك پريتينيوم از شوينده‌هاي سر متداول در كنترل درماتيت سبوروييك هستند و فرد مبتلا مي‌تواند هفته‌اي يكبار با شستشوي سر با اين شامپوها اين عارضه را كنترل كند. بهتر است اين شستشو در هر استحمام 2 بار باشد و در هر بار شامپو 3 تا 4 دقيقه روي سر بماند.
3. فوليکوليت ريزنده
در مبتلايان به شپش و درماتيت سبوروييك، معمولا آسيبي به موها نمي‌رسد ولي عامل سوم ايجاد جوش‌هاي چركي در سر مي‌تواند باعث ريزش مو هم شود. ضايعه فوليكوليت ريزنده، ضايعه‌اي است كه دليل پيدايش آن هنوز كاملا مشخص نيست و ممكن است به‌دليل تنگ يا بسته شدن منافذ پوست و رشد برخي باكتري‌ها در اين فضاها به وجود آيد. اين ضايعه ريشه مو را از بين مي‌برد و به همين علت به فوليكوليت ريزنده شهرت دارد. درمان رايج اين ضايعه، درمان با كپسول ايزوترتينويين 25 ميلي‌گرم است كه مي‌تواند فوليكوليت ريزنده را تا حد مطلوبي كنترل كند.
4. آکنه
عامل شايع چهارم در ايجاد ضايعات جوش‌هاي چركي در سر، آكنه يا جوش‌هاي غرور جواني است. مكانيسم پديد آمدن اين جوش‌ها در سر، مانند مكانيسم ظهور آنها در ساير نقاط پوست است و درمان آن نيز با همان روش درماني جوش‌هاي غرور جواني امكان‌پذير است.
اولين و مهم‌ترين نكته، رعايت بهداشت فردي است كه مي‌تواند از بروز بسياري ضايعه‌ها جلوگيري كند. شستشوي به موقع، استفاده از شوينده‌هاي مناسب و وسايل شخصي و بسياري از همين موارد ظاهرا ساده، الفباي رعايت بهداشت سر هستند.